Prikkelbalans

Je prikkelgevoeligheid gaat over de mate waarin je prikkelbalans ervaart. Bij een optimale prikkelbalans (zone groen) kun je nieuwe prikkels verwerken, heb je je emoties onder controle en kun je gedrag afstemmen op je omgeving.

Het streven is om zoveel mogelijk een optimale prikkelbalans te hebben. Dan kun je in veel verschillende situaties prikkels blijven verwerken zonder vast te lopen.

Bij mensen met autisme is dit erg moeilijk. Zij raken snel overprikkeld (zone rood), maar zijn tegelijkertijd vaak ook snel onderprikkeld (zone blauw).

Hieronder lees je over de verschillende zones:

Zone groen: optimale prikkelbalans

Je prikkelbalans is optimaal in ‘zone groen’, in een ‘open venster’. Je bent dan goed in staat om nieuwe prikkels te verwerken en je gedrag aan te passen aan je omgeving.

Je kunt binnen de groene balans-zone prima variëren naar meer of minder spanning. Af en toe een terugslag naar ‘zone blauw’ of een uitschieter naar ‘zone oranje’ verloopt meestal zonder al te grote problemen.

Zone oranje: de spanning loopt op

Je kunt in deze zone terecht komen als de stress toeneemt, als er teveel te verwerken is, of als je uit je doen raakt door een bepaalde prikkel die alles lijkt te overheersen. Wanneer de stress toeneemt is dit vaak merkbaar aan je gedrag. Er zijn signalen van spanning, van stress. Wanneer de omgeving deze signalen tijdig opmerkt, kost bijsturen naar ‘zone groen’ minder moeite dan wanneer je er verder ‘uitschiet’ naar zone rood.

Zone rood: overprikkeling

Wanneer oplopende stress onvoldoende gesignaleerd en bijgestuurd wordt, kun je in ‘zone rood’ terecht komen. Dan kom je in een ‘overlevingsstand’, wat zich uit in overlevingsreacties zoals vechten, vluchten of bevriezen. Dat voelt niet fijn voor jezelf en ook niet voor de omgeving. Bijsturen kost dan veel energie en tijd. Je kunt dan ook niet meer goed nadenken over wat goed voor je is en wat niet. Lees meer over overprikkeling

Zone blauw: niet helemaal wakker

In het andere uiterste: de ‘blauwe zone’ ben je juist sloom, slaperig en niet alert. Je ervaart dan te weinig prikkels, en bent niet alert op wat er in de omgeving gebeurt. Ook dit heeft negatieve gevolgen voor de kwaliteit van bestaan. Prikkels gaan dan langs je heen, ze worden niet opgemerkt, je komt niet tot leren of genieten van dat wat er om je heen gebeurt.

Bron: www.sensonate.nl